Đề xuất hỗ trợ miễn phí việc chậm nộp thuế đối với các doanh nghiệp thua lỗ

Hiện tại, Bộ Tài chính đang tiếp nhận ý kiến về việc xây dựng nghị quyết của Quốc hội nhằm miễn phí việc chậm nộp thuế cho các doanh nghiệp và tổ chức gặp khó khăn về tài chính trong năm 2022.

Miễn 2.500 tỉ đồng tiền phạt chậm nộp thuế

Dự thảo nghị quyết đề xuất miễn phí việc chậm nộp các khoản nợ tiền thuế, tiền sử dụng đất, và tiền thuê đất trong năm 2022 và năm 2023 đối với các doanh nghiệp, tổ chức (bao gồm cả đơn vị phụ thuộc và địa điểm kinh doanh) ghi nhận lỗ trong kỳ tính thuế năm 2022.

Theo Bộ Tài chính, quy định hiện hành về quản lý thuế đòi hỏi các doanh nghiệp phải trả phạt tiền chậm nộp thuế, với mức phạt 0,03% trên tổng số tiền thuế nợ mỗi ngày, tạo thêm gánh nặng tài chính đáng kể. Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp đã nỗ lực để nộp đủ số tiền nợ gốc của thuế, tiền sử dụng đất và tiền thuê đất.

Trước đó, vào tháng 10.2021, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 406/NQ-UBTVQH15 nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Trong đó, một trong những biện pháp được áp dụng là miễn tiền chậm nộp phát sinh trong năm 2020 và năm 2021 đối với các khoản nợ thuế, sử dụng đất và thuê đất đối với các doanh nghiệp, tổ chức (bao gồm cả đơn vị phụ thuộc và địa điểm kinh doanh) bị thua lỗ trong năm 2020. Kết quả thực hiện biện pháp này, đến hết năm 2022, cơ quan thuế đã miễn khoản tiền chậm nộp phát sinh trong năm 2020 và 2021 tổng cộng lên đến 2.116 tỉ đồng cho các doanh nghiệp bị lỗ trong năm 2020.

Giải pháp trên đã được chứng minh là thực sự đáng giá và hỗ trợ đúng những người cần thiết trong thời điểm quan trọng như vậy. Nhờ nó, những doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính do hoạt động kinh doanh thua lỗ có thể vượt qua những thách thức đang đối mặt và tập trung nguồn lực để duy trì và phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh sau đại dịch. Vì lý do này, Chính phủ đề xuất áp dụng một giải pháp tương tự như đã được thực hiện trong năm 2020 và 2021.

Dự kiến ảnh hưởng đến ngân sách, việc thực hiện đề xuất này có thể giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 2.500 tỉ đồng. Tuy nhiên, Bộ Tài chính nhấn mạnh rằng số tiền này là khoản chậm nộp thuế của các doanh nghiệp bị thua lỗ, không có khả năng nộp đúng hạn. Việc giảm thu ngân sách không gây ảnh hưởng lớn, nhưng lại giảm gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp và tổ chức, giúp họ có thể yên tâm và nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong vòng 3 năm từ 2020 đến 2022, tác động của đại dịch Covid-19 và các vấn đề kinh tế, chính trị quốc tế đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống của người dân. Sự khó khăn và thách thức đối với nền kinh tế và hoạt động của các doanh nghiệp ngày càng gia tăng, tạo ra áp lực lớn đối với sự ổn định kinh tế tổng thể và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực.

Hiện nay, việc áp dụng chính sách tiền tệ nghiêm ngặt từ Ngân hàng Nhà nước đã gây thu hẹp thanh khoản thị trường và tăng lãi suất đột ngột, dẫn đến khả năng tiếp cận tín dụng của nhiều doanh nghiệp bị hạn chế. Trong tình hình này, các công ty hoạt động trong lĩnh vực thủy sản, da giày, dệt may, thép, gỗ đang đối mặt với khó khăn trong việc tìm kiếm đơn hàng cho năm 2023, và đặc biệt là khó khăn hơn trong việc đảm bảo dòng tiền để thanh toán các khoản nợ đến hạn và duy trì vốn kinh doanh.

Xem xét giảm thêm nhiều chi phí

PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, từ Học viện Tài chính, đã đánh giá cao đề xuất của Bộ Tài chính và Chính phủ về miễn tiền chậm nộp thuế, cho rằng nó thể hiện sự đồng hành đáng khen ngợi với các doanh nghiệp. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, đề xuất này cũng được xem là một giải pháp phù hợp và thiết thực, bởi chỉ có khi doanh nghiệp gặp khó khăn và thua lỗ thì mới chậm nộp thuế. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp có thêm động lực để duy trì hoạt động sản xuất, mà còn góp phần phục hồi kinh doanh. Khi các doanh nghiệp hoạt động tốt, đóng góp của họ vào ngân sách sẽ chung tay thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

Phản hồi tích cực từ ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký và Trưởng Ban Pháp chế của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), về giải pháp miễn tiền chậm nộp thuế cho các doanh nghiệp thua lỗ từ phía Chính phủ là hoàn toàn đồng tình. Thực tế, trong năm vừa qua, nhiều công ty đã gặp khó khăn chủ yếu do tình hình thị trường thế giới biến động mạnh và tác động từ xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine, khiến đơn hàng suy giảm đáng kể.

Doanh nghiệp đang gặp phải nhiều khó khăn không chỉ vì lãi suất trong nước tăng cao đột ngột, dẫn đến tình trạng thiếu thanh khoản, mà còn vì hàng loạt vấn đề khác. Trong bối cảnh này, ông Tuấn đã đề xuất Bộ Tài chính và Chính phủ nên tiến hành rà soát và xem xét các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, nhằm giảm chi phí và tạo thuận lợi cho cộng đồng kinh doanh.

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, đề xuất giảm phí liên quan đến vay vốn và hỗ trợ cho các doanh nghiệp bằng cách cắt giảm các chi phí khác cũng đang được đưa ra. Ví dụ, Ngân hàng Nhà nước có thể rà soát và yêu cầu các ngân hàng giảm phí liên quan đến vay vốn. Đồng thời, trong môi trường kinh doanh khó khăn, cân nhắc giảm phí công đoàn, bảo hiểm xã hội cũng như giảm số lượng đợt thanh kiểm tra định kỳ doanh nghiệp. Ngoài ra, cần xem xét lại tiêu chuẩn PCCC hiện tại, vì nó đòi hỏi mức đầu tư quá cao từ doanh nghiệp. Ví dụ, một doanh nghiệp đã chi khoảng 100 tỷ đồng để xây dựng một nhà máy, nhưng để đáp ứng tiêu chuẩn PCCC, họ phải chi thêm 20-25 tỷ đồng, một khoản phí đáng kể.

Ông Đậu Anh Tuấn đã đề nghị rằng: “Chúng ta cần phải áp dụng các biện pháp như giảm thuế, hạn chế thuế giá trị gia tăng, và tiền thuê đất để hỗ trợ các doanh nghiệp trong thời gian khó khăn. Mỗi bộ, ngành cũng cần xem xét kỹ và đề xuất miễn giảm nhiều loại phí khác trong lĩnh vực mà họ đảm nhận. Tinh thần này cần được thực hiện chủ động và liên tục trong mọi lĩnh vực.”