Chuyển đổi nhiên liệu sau 20 năm và dừng hoạt động sau 40 năm: Nhìn lại sự cần thiết của nhiệt điện than

Để đảm bảo sự bền vững trong hoạt động, Bộ Công thương đã ra chỉ thị yêu cầu các nhà máy nhiệt điện than xây dựng lộ trình chuyển đổi sang nhiên liệu sinh khối và ammoniac. Trong trường hợp không tuân thủ, các nhà máy vận hành hơn 40 năm mà không chuyển đổi nhiên liệu sẽ bị buộc phải dừng hoạt động.

Nhiên liệu chuyển đổi chưa ổn định nguồn cung

Trong buổi làm việc với chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than ngày 12.6, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã chỉ đạo thực hiện Quyết định 500 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8). Chủ đề tập trung trong buổi làm việc là chuyển đổi nhiên liệu tại nhà máy nhiệt điện than theo Quy hoạch số 500/QĐ-TTg.

Ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đã tiết lộ rằng EVN đang tiến hành nghiên cứu, thử nghiệm và lập kế hoạch chuyển đổi một số tổ máy của nhà máy nhiệt điện. Cụ thể, các nhà máy như Uông Bí mở rộng (tổ máy S7) và Quảng Ninh (S1, S2) sẽ được chuyển đổi sang sử dụng nhiên liệu từ sinh khối và ammoniac.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tài Anh, một trong những khó khăn chính hiện nay là công nghệ đốt trộn amoniac trên toàn cầu vẫn chưa hoàn thiện, chỉ mới ở giai đoạn thử nghiệm. Việc cải tiến và thử nghiệm đốt amoniac để đánh giá mặt kinh tế, kỹ thuật, tác động đến con người, môi trường và thiết bị vẫn chưa có nhà máy nào được thực hiện tại Việt Nam. Đồng thời, trong nước và trên thế giới cũng chưa có nhiều đơn vị cung cấp nhiên liệu amoniac và sinh khối để đảm bảo vận hành lâu dài và ổn định.

Tại hội nghị, đại diện các doanh nghiệp với nhà máy nhiệt điện than đặt câu hỏi về sự lo ngại về giá biomass cao hơn giá than trên thị trường, đồng thời bày tỏ sự thiếu sót về cơ chế chính sách hỗ trợ giá chuyển đổi cho việc sử dụng nguồn năng lượng đồng sinh khối và ammoniac trong việc mở rộng thử nghiệm chuyển đổi nhiên liệu.

Ông Ngô Trí Thịnh, Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực TKV, đã đề xuất với Chính phủ, Bộ Công thương và các cơ quan liên quan, rằng để chuyển đổi thành công từ nhiên liệu than sang sinh khối và amoniac, cần thiết phải sớm thiết lập lộ trình, cơ chế và chính sách về quy hoạch vùng nguyên liệu, cung cấp hỗ trợ tài chính và điều chỉnh giá bán điện… Những yếu tố này sẽ làm cơ sở vững chắc để triển khai nhà máy nhiệt điện theo hướng mới.

 Nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ ban đầu

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi từ nhiên liệu than sang biomass, amoniac cần được thực hiện theo một lộ trình và kế hoạch phù hợp, nhằm đồng hành với Chính phủ trong việc thực hiện cam kết của Việt Nam về chuyển đổi năng lượng và đạt được mục tiêu trung hòa cacbon vào năm 2050. Đồng thời, cần đảm bảo rằng quá trình này sẽ không ảnh hưởng đến an ninh năng lượng và sự ổn định trong cung cấp điện, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội.

Bộ Công thương đã đề nghị các doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu và đánh giá tỉ mỉ, toàn diện tác động của chuyển đổi nhiên liệu đối với mọi lĩnh vực, nhằm xây dựng chương trình và giải pháp cụ thể để đảm bảo sự thực hiện mà không gây bất lợi hay thiệt hại cho tất cả các bên tham gia.

Theo đó, để đáp ứng yêu cầu, các nhà máy nhiệt điện đã tích cực nghiên cứu và xây dựng kế hoạch chuyển đổi từ nhiên liệu than sang sử dụng nhiên liệu sinh khối hoặc ammoniac sau 20 năm hoạt động. Tuy nhiên, đối với những nhà máy điện than không thể thực hiện chuyển đổi nhiên liệu hoặc không có khả năng thu giữ CO2, đề nghị tiến hành nghiên cứu và xây dựng phương án dừng hoạt động sau khi nhà máy vận hành đủ 40 năm.

Sau khi nhận được các kiến nghị từ các chủ đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã giao nhiệm vụ cho Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, tiếp tục nghiên cứu và đề xuất cơ chế chính sách của Việt Nam, dựa trên cam kết với các tổ chức quốc tế, nhằm đưa ra các cơ chế, chính sách ban đầu để hỗ trợ các nhà máy nhiệt điện than khi thực hiện chuyển đổi nhiên liệu.