Cải thiện ‘phương pháp’ giảm ùn tắc giao thông cho TP.HCM
Trong bối cảnh tình trạng ùn tắc ngày càng gia tăng, TP.HCM đang đổi hướng tiếp cận với việc ứng dụng công nghệ và giải pháp phi công trình một cách toàn diện, thay vì chỉ phụ thuộc vào các dự án trọng điểm chậm tiến độ.
Điểm đen ùn tắc tăng dần đều
Sở GTVT TP.HCM đã ra mắt kế hoạch đồng lòng triển khai các biện pháp xử lý tại 24 điểm nguy cơ ùn tắc giao thông. Trái ngược với giai đoạn đầu năm 2022, số điểm gặp tình trạng ùn tắc đã tăng thêm 6, bao gồm Ngã tư Hàng Xanh, giao lộ Trần Quốc Hoàn – Phan Thúc Duyện, khu vực cầu Xáng trên đường Trần Văn Giàu, Nguyễn Văn Linh – Phạm Hùng, Nguyễn Thái Sơn – Phạm Ngũ Lão và Phạm Văn Ðồng – Phan Văn Trị.
Trong danh sách 24 “điểm đen” này, chỉ có 2 khu vực đã ghi nhận sự cải thiện đáng kể trong thời gian gần đây, đó là giao lộ QL50 – Nguyễn Văn Linh (H.Bình Chánh) và giao lộ Nguyễn Oanh – Phan Văn Trị (Q.Gò Vấp). Tuy nhiên, còn lại 8 khu vực không có bất kỳ sự chuyển biến nào và 14 điểm khác cũng đã có sự thay đổi nhưng vẫn tiếp tục gặp phải những khó khăn phức tạp. Trong số đó, có một số tuyến đường quen thuộc mà người dân TP.HCM thường xuyên gặp ùn tắc như khu vực đường Tôn Đức Thắng – Nguyễn Hữu Cảnh – Nguyễn Bỉnh Khiêm (Q.1), vòng xoay Lăng Cha Cả (Q.Tân Bình), nút giao Mỹ Thủy, nút giao An Phú (TP.Thủ Đức), giao lộ Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ (Q.7)…
Danh sách các điểm ùn tắc của Sở GTVT chỉ “gói gọn” ở con số 24, nhưng nhiều người dân TP.HCM di chuyển hàng ngày lại gặp phải nhiều đường “nghẽn” khác. Trong số đó, cầu Kênh Tẻ nối quận 4 qua quận 7 được xem là một điểm ùn tắc nghiêm trọng. Giao lộ Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ được thừa nhận là điểm gặp khó khăn nhất do sự hiện diện của nhiều xe container. Tuy nhiên, anh Thành Huy (H.Nhà Bè) đã đặt câu hỏi vì sao cầu Kênh Tẻ, một nỗi ám ảnh của người dân khu vực nam TP.HCM, lại không được liệt kê trong danh sách này.
Theo anh Huy, mặc dù công trình mở rộng đã được hoàn thành trong hơn 2 năm qua, diện tích thêm vào vẫn không đủ để đáp ứng lượng xe thường xuyên xếp hàng chen chúc trên trục đường Nguyễn Hữu Thọ. Từ cầu Kênh Tẻ, tình trạng ùn tắc tiếp tục lan rộng xuống khu vực Phước Kiển, đặc biệt là tại đoạn qua cầu Rạch Đĩa 2. Cây cầu này kết nối xã Phước Kiển (H.Nhà Bè) và P.Tân Phong (Q.7), đang chịu gánh nặng của một lượng lớn phương tiện từ khu đô thị phía nam TP đổ về trung tâm.
Cùng với đó, không chỉ các tuyến đường nội đô mà còn nhiều con đường khác cũng đang ngày càng xuất hiện trong danh sách “đường tránh” của các tài xế. Ví dụ như việc di chuyển từ Quận 4 đến Sân bay Tân Sơn Nhất (Quận Tân Bình) thông qua vòng xoay Ngã Sáu Phù Đổng (Quận 1), trước đây thường sẽ chọn rẽ vào đường Lý Tự Trọng và sau đó đi qua đường Trương Định để tránh ùn tắc trên đường Cách Mạng Tháng 8. Tuy nhiên, trong khoảng gần 1 năm trở lại đây, đoạn từ Trương Định đến Lý Tự Trọng và Trương Định đến Nguyễn Đình Chiểu trở nên ùn tắc hầu như mỗi ngày.
Trước tình hình đó, Sở GTVT đã quyết tâm đặt mục tiêu cải thiện tình trạng giao thông, giảm thiểu số lượng vụ ùn tắc và nỗ lực loại bỏ ít nhất một điểm nguy cơ ùn tắc giao thông, đó là khu vực cầu Xáng trên đường Trần Văn Giàu, H.Bình Chánh. Đồng thời, để quản lý và kiểm soát 23 điểm khác, Sở GTVT đã lên kế hoạch tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình trọng điểm như hầm chui Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ (Quận 7) và nút giao An Phú.
TP.Thủ Đức đang cân nhắc các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giao thông trong khu vực đường nối Trần Quốc Hoàn – Cộng Hòa (Tân Bình) bằng cách đẩy nhanh quy trình để sớm mở rộng đường Hoàng Hoa Thám (Tân Bình) và xây dựng cầu thép tại ngã tư Bốn Xã (Bình Tân). Đồng thời, cải thiện khả năng khai thác cơ sở hạ tầng giao thông hiện có bằng việc cải tạo hình học đường, mở rộng tầm nhìn, tăng cường giá long môn, sơn đường, lắp đặt camera quan sát giao thông và hệ thống đo tốc độ tự động.
Không thể chờ hạ tầng đuổi kịp nhu cầu
Thực tế đã chứng minh rằng, mặc dù tình trạng ùn tắc giao thông lan rộng, nhưng các dự án “điều trị” được Sở Giao thông Vận tải TP.HCM đề cập đã liên tục xuất hiện trong danh sách các dự án quan trọng suốt nhiều năm. Mỗi dự án đều trễ hẹn trong khởi công và quá trình thi công diễn ra chậm chạp. Chẳng hạn, ở khu vực Nam TP.HCM, theo kế hoạch của Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng Công trình Giao thông TP.HCM (Ban Giao thông), các dự án quan trọng nhằm giảm ùn tắc giao thông đang được triển khai từ đầu năm 2022. Trong đó, ưu tiên hàng đầu được đề cập là dự án cầu đường Nguyễn Khoái, đã hoàn thành các thủ tục đầu tư và TP.HCM đang chờ bố trí thêm nguồn vốn. Dự án này, sau khi đi vào hoạt động, sẽ kết nối từ khu chung cư Him Lam (Quận 7) sang Quận 4 và kết nối xuống đường Võ Văn Kiệt.
Mặc dù tất cả những dự án đáng chú ý như cầu vượt Bình Tiên và mở rộng QL50 dự kiến được triển khai vào cuối năm 2022, cùng với kiến nghị xây dựng trục 15B song song với đường Huỳnh Tấn Phát, UBND H.Nhà Bè, nhằm giảm tải cho hệ thống giao thông hiện tại, đặc biệt là trục Huỳnh Tấn Phát – Nguyễn Tất Thành, nhưng cho đến nay chúng vẫn chưa có bất kỳ sự tiến triển nào.
Lãnh đạo Sở GTVT TP.HCM thông tin rằng, kể từ quý 2/2022, các cơ quan chức năng đã tập trung nỗ lực hoàn thiện thủ tục để khởi công một số dự án trọng điểm, như nút giao An Phú và QL50, cũng như đường Trần Quốc Hoàn – Cộng Hòa (Q.Tân Bình), nhằm đáp ứng sự mong đợi của cư dân. Đặc biệt, dự án xây dựng đường Vành đai 3, một dự án quan trọng kết nối các vùng, đã ghi nhận những tiến bộ đáng kể và quyết tâm hoàn thành trong giai đoạn từ nay đến 2025. Tuyến metro số 1 cũng đang ở giai đoạn cuối chuẩn bị hoàn thành.
Những dự án hạ tầng quan trọng, khi hoàn thành, sẽ chắc chắn đóng góp vào việc giải tỏa tình trạng ùn tắc giao thông của TP.HCM. Đồng thời, những dự án này sẽ thúc đẩy kết nối giao thương giữa các vùng, tăng cường khai thác quỹ đất và phát triển các dịch vụ logistics… Tất cả những điều này sẽ mang đến cho TP.HCM một cơ hội đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông và thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong giai đoạn tới.
“Sau giai đoạn này, giao thông tại TP.HCM sẽ chắc chắn có những cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, việc giải quyết vấn đề giao thông trong một siêu đô thị với hơn 13 triệu dân không thể mơ mộng về sự chuyển đổi nhanh chóng hoặc kỳ vọng xây đủ tuyến đường để đáp ứng mọi nhu cầu di chuyển của cư dân. Điều này đòi hỏi một quá trình tiến bộ song song với việc triển khai các chương trình trung và dài hạn, cùng với việc tìm kiếm thêm các giải pháp để từ từ cải thiện tình hình. Đây cũng là lý do vì sao TP đang tập trung mạnh mẽ vào việc áp dụng công nghệ, sử dụng các giải pháp phi công trình để nâng cao tình trạng giao thông trên nền hạ tầng có hạn chế hiện tại”, lãnh đạo Sở GTVT khẳng định.
Ứng dụng triệt để công nghệ
Theo ông Đoàn Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm quản lý điều hành giao thông đô thị TP.HCM, để chia sẻ kỹ hơn về kế hoạch chuyển đổi số ngành giao thông, TP đã triển khai mô hình mô phỏng dự báo giao thông trong công tác quản lý và quy hoạch giao thông đô thị. Hệ thống này đã được áp dụng để điều khiển đèn tín hiệu giao thông tại khu vực trung tâm thành phố theo các kịch bản linh hoạt, tùy thuộc vào tình hình giao thông thực tế, nhằm tối ưu hóa dòng giao thông và giải quyết tình trạng ùn tắc, đặc biệt tại các nút giao. Hơn nữa, hệ thống camera đã được lắp đặt và kết nối trực tiếp đến trung tâm, tập trung chủ yếu ở các quận 1, 3, 5, và 10. Ngoài việc giám sát, các khu vực này cũng thu thập dữ liệu về lưu lượng và vận tốc của phương tiện trên các tuyến đường, sau đó đưa vào mô hình để điều chỉnh hệ thống đèn tín hiệu phù hợp với từng tuyến đường và thời điểm khác nhau. Đồng thời, thông qua việc phân tích và đếm, cơ quan chủ quản có thể xác định và ứng phó kịp thời với các tình huống ùn tắc giao thông.
Ðối với những khu vực chưa được áp dụng mô hình này, hệ thống camera giám sát sẽ phát hiện các sự cố và điểm ùn tắc một cách kịp thời. Thông qua nhiều kênh truyền thông, phía trung tâm sẽ thông báo cho các tài xế và lực lượng công an giao thông để điều tiết và giảm lượng phương tiện một cách nhanh chóng.
Trong thời gian tới, trung tâm đã báo cáo đề xuất Sở GTVT tiếp tục mở rộng lắp đặt thêm hệ thống camera quan sát, đo đếm lưu lượng để phân tích, tạo kịch bản vận hành hệ thống đèn tín hiệu hiệu quả. Ông Đoàn Văn Tấn nói rằng, để kéo giảm ùn tắc giao thông ở TP.HCM, cần đồng bộ nhiều giải pháp, kết hợp giữa hạ tầng, công nghệ và nhiều giải pháp phi công trình khác nhưng có công nghệ sẽ hỗ trợ rất tốt trong việc chủ động điều tiết giao thông một cách nhanh chóng, dễ dàng.
